Araç Değer Kaybı Hesaplama: Haklarınızı Biliyor musunuz?

Trafik kazaları, Türkiye’de her yıl binlerce sürücünün hayatını etkileyen ciddi bir sorundur. Emniyet Genel Müdürlüğü verilerine göre, 2024 yılı itibariyle Türkiye genelinde meydana gelen trafik kazası sayısı 500.000’in üzerindedir. Bu kazaların önemli bir kısmı maddi hasarla sonuçlanmakta, araç sahipleri kazadan sonra yalnızca tamir masraflarıyla değil, aynı zamanda araçlarının ikinci el piyasa değerindeki düşüşle, yani değer kaybıyla da karşı karşıya kalmaktadır.

Bu noktada birçok araç sahibi değer kaybı tazminatı hakkından habersizdir veya bu hakkı nasıl kullanacağını bilememektedir. İşte tam da bu nedenle, değer kaybı konusuna dair bilinmesi gerekenleri sade ve hukuki temelli bir şekilde sizler için derledik.

---

Değer Kaybı Nedir?

Değer kaybı; bir aracın kazaya karıştıktan sonra tamir edilmesine rağmen, ikinci el piyasa değerinde meydana gelen düşüştür. Bu kayıp, aracın geçmişinde hasar kaydı bulunması nedeniyle alıcıların araca olan talebinin düşmesinden kaynaklanır.

Kısaca ifade etmek gerekirse: "Kaza sonrası onarılan araç, kaza öncesindeki piyasa değerinde satılamaz." Bu fark ise değer kaybı olarak adlandırılır ve hukuken tazmin edilmesi mümkündür.

Değer Kaybı Talebinde Bulunma Şartları Nelerdir?

Türk Borçlar Kanunu ve Karayolları Trafik Kanunu kapsamında, değer kaybı talep edilebilmesi için aşağıdaki koşulların sağlanması gerekir:

• Kazanın karşı tarafın kusuru ile gerçekleşmiş olması,

• Aracın pert (tam ziya) olmamış olması,

• Aracın onarılabilir nitelikte bir hasar almış olması,

• Değer kaybı talebinin, kazadan itibaren 2 yıl içinde zamanaşımı süresi içinde yapılmış olması gerekir.

Değer Kaybı Talebinde Kimler Bulunabilir?

Değer kaybı talebinde, kazaya karışan ve kusursuz ya da daha az kusurlu olan araç sahibi, yani araçta maddi zarara uğrayan kişi bulunabilir. Eğer araç kiralıksa, kiralayan şirket; araç şirket aracıysa, şirketin tüzel kişiliği; şahsi kullanımda ise ruhsat sahibi birey başvuru yapabilir.

Bu talepler, kazada kusurlu olan tarafın sigorta şirketine yöneltilir. Zira trafik sigortası, sadece karşı tarafın hasarını değil, aynı zamanda değer kaybını da teminat altına alır. Bununla birlikte araç sahibi ve araç sürücüsü de değer kaybı tazminatından sorumludur.

Başvuru Usulü

1. Değer kaybı talebi için aşağıdaki adımlar takip edilmelidir:

   1. Kaza tespit tutanağı, ekspertiz raporu, araç ruhsatı ve hasar fotoğrafları temin edilir.

   2. Karşı tarafın trafik sigorta bilgileri ile birlikte, sigorta şirketine yazılı başvuru yapılır.

   3. Sigorta şirketi, başvuru tarihinden itibaren 15 gün içinde yanıt vermekle yükümlüdür.

   4. Olumsuz ya da yetersiz yanıt gelirse, Sigorta Tahkim Komisyonu’na veya doğrudan mahkemeye başvuru yolu açıktır.

Değer Kaybı Nasıl Hesaplanır?

Değer kaybının hesaplanmasında Sigorta Bilgi ve Gözetim Merkezi (SBM) tarafından belirlenen kriterler ve Karayolları Trafik Kanunu Yönetmeliği esas alınır. Değer kaybı hesaplanırken şu unsurlar dikkate alınır:

• Aracın markası, modeli, yaşı ve kilometresi,

• Hasarın büyüklüğü ve onarım şekli,

• Aracın daha önceki hasar geçmişi,

• Parça değişimi ve boya işlemleri.

SBM ve bazı sigorta şirketleri, matematiksel formüller ve katsayılar üzerinden otomatik değer kaybı hesaplama yapmaktadır. Ancak bu hesaplamalarda sigorta şirketlerinin objektif davranmadığı durumlar da olabilir. Bu nedenle uzman desteği ile gerçek değer kaybının tespiti önemlidir.

Araç değer kaybı dosyaları, hem teknik hem hukuki bilgi gerektiren özel dosyalardır. Taha Hukuk Bürosu olarak, müvekkillerimizin bu süreçte haklarını en etkin şekilde koruyabilmeleri adına profesyonel danışmanlık ve takip hizmeti sunuyoruz.

---

Bu metin yalnızca genel bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır. Hukuki görüş niteliği taşımamakta olup, somut olaylara ilişkin danışmanlık için bir avukata başvurulması tavsiye edilir.